Hier het verslag van een Parijse regulateur van Jean Louis Bouchet in een fantastisch mooi meubel en een bijzondere wijzerplaat met nogal wat minder gebruikelijke tijds-aanduidingen.
Ik deel graag enkele beelden met u uit de periode dat deze klok hier in mijn atelier was.
Tardy vermeldt over hem: “Horloger du roi pour “les Chateaux de Bellevue”.
De eerste vermelding is van 1762 toen Bouchet zijn atelier had aan de Rue Montmartre.
Bellevue Kasteel waar Bouchet dus voor werkte is een kasteel dat in de achttiende eeuw gebouwd is voor Madame de Pompadour in Meudon (Hauts-de-Seine), aan de rand van het plateau met uitzicht op de Seine.
Het kasteel werdt afgebroken in 1823.
In 1867 komt deze site bij het Observatorium van Parijs (in het Frans Observatoire de Paris of Observatoire de Paris-Meudon).
Dit is de belangrijkste sterrenwacht van Frankrijk en toen een van de grootste centra voor astronomie en cartografie in de wereld. Het historische hoofdgebouw ligt aan de linkeroever van de Seine in het centrum van Parijs.
Het observatorium werd opgericht vanuit een project, in 1667, dat tot doel had een astronomisch-observatorium te creëren uitgerust met goede instrumenten voor het opmaken van navigatiekaarten.
Door dit Observatoire de Paris liep de Meridiaan van Parijs, de nullijn van de tijdmeting (zoals nu in Greenwich).
Kasteel Meudon, waar Bouchet de klokkenmaker van was, werd bewoond door Madame de Pompadour (Parijs, 29 december 1721 – Versailles, 15 april 1764), sinds 1745 markiezin de Pompadour.
Zij was een van de beroemdste maîtresses van koning Lodewijk XV.
Zij was dol op klokken en liet zich er graag bij afbeelden.
Het is niet onwaarschijnlijk dat deze klok van Madame de Pompadour is geweest.
Meudon was toen het centrum van de tijdmeting en cartografie en de aanduidingen op de wijzerplaat van deze klok tonen astro-cartografische gegevens die op zo’n locatie passen.
Ik heb berekend dat de aanduidingen op de wijzerplaat zoals wereldtijd, de ware zonnetijd en de tijden van opkomst en ondergang van de zon, precies en alleen voor deze locatie van toepassing zijn.
- Voorkant van de wijzerplaat:
- Centrale seconde wijzer
- Minuutwijzer
- Uurwijzer
- Equatie-wijzer / ware zone tijd
- Dierenriem / Jaarwijzer
- Wereldklok
- Maanfase
- Zonsopkomst en ondergang
- Stand van de zon
Het slagwerk verzet de datum, wereldklok, dierenriem
Systeem van de equatietijd
De equatiewijzer geeft het verschil aan tussen kloktijd en zonnetijd.
Het tijdstip waarop de zon in Meudon gemiddeld in het zuiden stond, bepaalde de Meridiaan van Parijs.
In werkelijkheid komt de zon (ten opzichte van kloktijd) afwisselend te laat of te vroeg, zoals de tabel aangeeft.
Deze klok geeft zowel de zonnetijd als de kloktijd aan.
In de loop der tijd zijn de minuutwijzer en equatie wijzer verwisseld
Uitlijnen van de maanschijf
Telling van het raderwerk van de jaarwijzer
Zons-ondergang
Wereldklok
Nauwkeurige klokken zoals deze hebben een fijn raderwerk met een zeer lichte aandrijving (kleine gewichten).
Het hele raderwerk moet aan hoge eisen voldoen om te kunnen functioneren. De historische aanpassingen aan het wijzersysteem verstoren helaas deze nauwkeurigheid. Het “hartfilmpje” toont de fluctuatie in snelheid van de klok. Die wordt alleen veroorzaakt door het gewicht van de wijzers.
-Boven: zonder wijzers
-Onder: met wijzers
Contragewicht minuutwijzer
