Het Nederlandse taalgebied is niet groot, maar toch zijn er verschillen in het gebruik van klokkentermen. Een ‘staande klok’ in Vlaanderen is een ‘pendule’ in Nederland. Een Vlaming kijkt op zijn ‘uurwerk’, een Nederlander op zijn ‘polshorloge’. ‘Raderen’ zijn ‘kamwielen’ en een ‘slinger’ is een ‘klepel’. De ene klok loopt ‘achteruit’, de andere loopt gewoon ‘achter.’Als een Vlaming een bol op zijn teen laat vallen zegt hij “auw!”, want dát is het gietijzeren gewicht van zijn klok.
Sommige klokkenwoorden komen helemaal niet voor in ons taalgebied. Wat dacht u van ‘Grandfather Clock’, ‘Grandmother Clock’, en ‘Granddaughter Clock’?
Een ‘Granddaughter Clock’ kwam in het voorjaar van 2010 in herstelling en was voor mij de aanleiding om uit te zoeken hoe dat nu zit met deze Engelse staande klokken.
De Grandfather Clock
Is een smalle staande klok, een klok die dus op de grond staat, van ten minste 180 cm hoog. Het zijn slingerklokken, met een loopduur van
– 1 dag (met een ketting en één gewicht)
– 1 week (twee gewichten aan darmsnaren)
– In zeldzame gevallen lopen de klokken langer; bijvoorbeeld één of drie maanden.
Grandmother Clock
Dit is de kortere versie van de Grandfather en is van 150 tot 180 cm hoog.
Als de klok echter een bredere wijzerplaat dan 40 cm heeft, valt een dergelijke kleine klok toch onder het type ‘Grandfather’.
Granddaughter Clock
Dit is het kleinste en uiterst zeldzame type, kleiner dan 150 cm.
Deze klokjes zijn gemaakt vanaf de 19e eeuw. Door de kleine kasthoogte is het gebruik van een gewicht niet zo handig. De klok zou telkens weer snel opgewonden moeten worden, omdat het gewicht anders op de grond staat en de klok stil valt. Ondanks dit feit komen toch klokken met een gewicht voor, maar de meeste Granddaughter klokken hebben raderwerken die met een veer aangedreven worden.