Flötenuhr uit Het Zwarte Woud, Duitsland

De Klokkendokter heeft een bijzondere restauratie uitgevoerd van een 18e eeuws Flötenuhr (in gewoon Nederlands een ‘Orgelklok’).

Deze klokken werden aan het einde van de 18e eeuw en het begin 19e eeuw gemaakt in het Zwarte Woud in Zuid-Duitsland.
Naast het feit dat de klokken uiteraard het uur aanwijzen hebben zij een speelrol waarop een aantal melodieën afgespeeld worden en houten figuurtjes die vaak een muziekinstrumentje vast hebben en bewegen.

Deze prachtige orgelklokken zijn minder bekend bij het grote publiek, in tegenstelling tot de Koekoeksklokken die hetzelfde folklorekarakter uitstralen.
Het formaat van deze orgelklokken is wel wat groter. Deze wijzerplaat is 63 cm hoog.

Speelrol

De restauratie van een dergelijke klok is een langlopend project. Het gedeeltelijk houten mechanisme was totaal onderkomen en ‘levenloos’. De restauratie bestond uit vier delen: de herstelling van het pompmechanisme van het orgelwerk; het afregelen en afstellen van de verschillende tonen en de kleppen van het fluitregister; de retouche van de wijzerplaat en de herstelling van het raderwerk. Op de houten speelrol staan zeven melodieën geprogrammeerd.

Deze klokken brengen folkloristische dansmelodieën ten gehore. Onderzoek heeft uitgewezen dat er weinig composities van Haydn of Mozart op de rollen voorkomen. In die tijd -en bedenk: zonder radio, televisie of dvd- was dit aanleiding tot plezierige momenten waarbij knechten en dienstmaagden op de ‘Schwarzwaldhöfer’ een dansje konden maken… Bij dergelijke restauraties is het voor ons ook altijd een verrassing welke melodieën er uit hun ‘lange slaap’ ontwaken.